Umur Gürsoy
Umur Gürsoy (21 Ocak1954, Eskişehir), Hekim, halk sağlığı uzmanı, araştırmacı yazar, çevre koruma eylemcisi ve 2015 Türk Tabipleri Birliği Nusret Fişek Halk Sağlığı Hizmet Ödülü sahibi (1).
Bilimsel bir konuda Türkiye’nin ilk bilim insanları bildirisi olan Nükleer Santral Karşıtı Bilim İnsanları Bildirisi‘nin mimarıdır (2).
Hayatı
21 Ocak 1954’de Eskişehir’de doğdu. Aslen Bursa/İnegöllüdür. Annesi İnegöl’ün yerli (manav) ailelerindendir. Babası Balkan Savaşları’nda Romanya’dan (Dobruca) kaçarak gelen Tatar bir aileye mensup olan İngilizce öğretmenidir.
Gürsoy, İlk okulun birinci sınıfını Bursa Namık Kemal İlkokulu’nda, 2. sınıfı Ankara Keçiören Fevzi Atlı İlkokulu’nda ve 3-4 ve beşinci sınıfları Ankara Bahçelievler İlkokulu’nda okumuştur. Orta öğretiminin tamamını Ankara Aydınlıkevler Ortaokulu ve Aydınlıkevler Lisesi’nde yaptıktan sonra üniversiteyi o yıllarda hazırlık sınıfı nedeniyle yedi yıl olan Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Fakültesi’nde okumuştur. Okulun eğitimini Kayseri’ye taşımasıyla tıp fakültesinin son yılını Kayseri’de tamamlamıştır. Mezuniyetine üç ay kala Kayseri (Erciyes) Üniversitesi’nin kurulmasıyla, 1979 yılının Haziran ayında Kayseri Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Fakültesi’ni bitirmiş sayılmıştır.
1979 Kasım ayında Bursa (eski adı Uludağ) Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nın açtığı asistanlık sınavını kazandıktan sonra 1984 yılında aynı kurumdan halk sağlığı uzmanı diplomasını almıştır.
1986 yılında evlendi. Bu evlilikten iki oğlu oldu.
1999-2005 yılları arasında Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nda öğretim görevlisi olması haricinde bütün meslek yaşamında Sağlık Bakanlığı’nın Tokat (Merkez) Bursa (Gemlik ve Merkez), Ankara (Gölbaşı), Hatay (İskenderun ve Dörtyol), Osmaniye (Merkez ve Kadirli), Diyarbakır (Merkez) ve Gaziantep’deki (Merkez) çeşitli kurum ve kuruluşlarında uzman hekim olarak çalışan Gürsoy, toplam 39 yıl 6 aylık süren devlet hekimliği görevinden 21 Ocak 2019’da emekli oldu.
Eserleri
Dikensiz Gül Temiz Enerji (3,4), Enerji’de Toplumsal Maliyet ve Temiz ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları (5) ve Gâvurdağı’nın Başkanları isimli üç telif ve Çernobil Kazasının Sağlık Sonuçları ve Çernobil Halk Mahkemesi (6) isimli iki çeviri kitabı vardır. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği’nin (HASUDER) Türkiye Sağlık Raporu-2012 ve Türkiye Sağlık Raporu-2014 isimli bilimsel kitaplarının Türkiye’de İşyeri Çevre Sağlığı, Göçmen ve Mevsimlik İşçi Sağlığı, Türkiye’nin İyonlaştırıcı Işınım (Radyasyon) Kirliliği ve Türkiye’nin İyonlaştırıcı Olmayan Işınım Kirliliği ile HASUDER’in Tarihsel Bakışla Türkiye’de Halk Sağlığı isimli kitabının Tarihsel Bakışla Bulaşıcı Hastalıkların Denetiminde Temel Yaklaşımlar başlıklı (7) kitap bölümlerinin yazarı ve Türk Tabipleri Birliği Halk Sağlığı Kolu Akkuyu Nükleer Güç Santralı Projesi ÇED Raporu Değerlendirmesi‘nin yazarlarından biridir (8).
1994-2006 yılları arasında gezi-anlatı ve halk sağlığı yazılarını yazdığı Yeni Yaşamdan isimli bir fanzin dergi yayımlamıştır. Çeşitli yerel ve ulusal gazete, dergi ve meslek odası bültenlerinde ve Ağaçkakan, Bilim ve Gelecek ve Buğday isimli dergilerde yayımlanmış halk sağlığı, çevre sağlığı, hava kirliliği, enerjinin toplumsal maliyetleri, zararlı ışınlar ve radyasyon, risk analizi, risk iletişimi ve algılaması, vegetaryen beslenme, ekolojik olarak sürdürülebilir yaşam ile bilim ve meslek ahlâkı konularında yayınlanmış yazıları ve çok sayıda bilimsel makalesi vardır (9,10). Nükleersiz.org sitesinin danışma kurulu üyesidir (11).
Sonradan adı Nükleer Tehlikeye Karşı Barış ve Çevre İçin Sağlıkçılar Derneği (NÜSED) olarak değiştirilen Nükleer Savaşa Karşı Hekimler Derneği (NÜSHED)‘in kurucu üyesidir. Dernek Nükleer Savaşın Önlenmesi İçin Uluslararası Hekimler Örgütü‘nün (International Physcians for the Prevention of Nuclear War-IPPNW) Türkiye temsilcisidir (IPPNW-Türkiye) (7). Adana-Osmaniye Tabip Odası (ilçe iken altı yıl Osmaniye Temsilcisi), Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES); Osmaniye Çevre Dostları Derneği1 (Kurucu üyesi ve on yıl başkanı) üyesidir.
23 yıl tur bisikleti, okul yıllarında lisanslı eskrim, sutopu ve voleybol sporu ile uğraşan Gürsoy, gençlik yıllarında futbol, sutopu ve voleybol hakemliği de yapmıştır.
Halklaştırılmış bilim, deneme-anlatı-gezi yazılarını Halk Sağlığında Hakemsiz (http://hsicinhakemsiz.blogspot.com/) ve Ekolojist, Yeşil ve Çevreci (EYÇ) Mektuplar (http://umursuz54.wordpress.com/) isimli bloglarında yayınlamaktadır. Osmaniye Kastabala Çevre Platformu‘nun (http://kastabala80.blogspot.com/) ve Doğu Akdeniz Çevrecileri-DAÇE’nin (http://dace9218.blogspot.com/) bloglarını yönetmektedir (12). Yeşil Gazete isimli bloğun yazarıdır (13).
İki yılda bir verilen ve Türkiye’nin en önemli halk sağlığı ödülü olan Türk Tabipleri Birliği Nusret Fişek Halk Sağlığı Hizmet Ödülü’nü 2015 yılında almıştır (14). Orta düzeyde İngilizce, başlangıç düzeyinde Fransızca bilmektedir.
Kaynakça
-
https://hasuder.org.tr/hsg/?p=3943. 24.05.2021 tarihli erişim.
-
Nükleer Santral Karşıtı Bilim İnsanları Bildirisi. https://www.emo.org.tr/ekler/8ec7fefbec9864f_ek.pdf?dergi=457. 24.05.2021 tarihli erişim.
-
https://www.mersinhaberci.com/haber/26724/bir-kitap-nukleer-ihalesini-iptal-ettirdi.html. 23.05.2021 tarihli erişim.
-
https://tr.wikipedia.org/wiki/Heinrich_B%C3%B6ll_Stiftung_Derne%C4%9Fi_(T%C3%BCrkiye). 24.05.2021 tarihli erişim.
-
https://www.ttb.org.tr/kutuphane/enerji.pdf. 23.05.2021 tarihli erişim.
-
International Peace Bureau (İPB), Daimi Halk Mahkemesi (Permanent People’s Tribunal-PPT), Uluslararası Çernobil Tıp Komisyonu (International Medical Commision on Chernobyl-ICCC). Çernobil Halk Mahkemesi. (Orijinal ismi: Chernobyl: Environmental, Health and Human Rights Implications). Çev. Umur Gürsoy. 12-15 Nisan 1996, İstanbul: Yeni İnsan Yayınları, Nisan 2012.
-
https://halksagligiokulu.org/jm/index.php/e-kuetuephane/kitaplar/173/books. 23.05.2021 tarihli erişim.
-
https://www.ttb.org.tr/kutuphane/ced_rpr.pdf. 23.05.2021 tarihli erişim.
-
https://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=5359. 24.05.2021 tarihli erişim.
-
https://tr.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Fa%C3%A7kakan_(dergi). 23.05.2021 tarihli erişim.
-
https://nukleersiz.org/dr-umur-gursoy/ 23.05.2021 tarihli erişim.
-
Osmaniye Kastabala Çevre Platformu. bkz. http://kastabala80.blogspot.com/. 12.04.2019 tarihli erişim.
-
https://yesilgazete.org/yazarlar-liste/. 23.05.2021 tarihli erişim.
-
https://nusret.fisek.org.tr/anma-etkinlikleri/2015-2/. 23.05.2021 tarihli erişim.
Sayfa en son, 26 Mayıs 2021 tarihinde değiştirildi.
1Dernek 2000 yılında kendini fesh etmiştir.